Χαρακτηριστικά της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης

Η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1870 και 1914, και αναφέρεται σε ένα ποιοτικό άλμα στη βιομηχανική τάξη που κατέστη δυνατή από την επιστημονική γνώση, την ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας και τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτό το άλμα επιτάχυνε τη βιομηχανική συγκέντρωση, αφενός, και τροποποίησε το οικονομικό μοντέλο από την άλλη. Ας μάθουμε μερικά από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά αυτής της ιστορικής διαδικασίας.

1. Καρπός της συμμαχίας μεταξύ της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας

Η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση προέκυψε χάρη στο συνδυασμό επιστημονικής γνώσης και τεχνολογικής καινοτομίας. Σε αντίθεση με την πρώτη βιομηχανική επανάσταση, η βασικά τεχνική και μηχανική, επιστημονική έρευνα, σε συνδυασμό με τις ανάγκες της τεχνολογικής και οικονομικής ανάπτυξης, μεταμόρφωσε ποιοτικά τον κόσμο. Για το λόγο αυτό, το επιστημονικό-επαγγελματικό προσόν, όχι μόνο τεχνικό, έγινε πραγματική ζήτηση του βιομηχανικού τομέα, τώρα σε αναζήτηση καινοτομιών.

Χάρη σε αυτήν τη συμμαχία μεταξύ της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας, η ανάπτυξη της χημικής βιομηχανίας ήταν δυνατή, για παράδειγμα, καθώς και η ανάπτυξη των επικοινωνιών σε όλες τις πτυχές της.

2. Εμφάνιση νέων ενεργειών

Η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση ήταν δυνατή χάρη στην ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας όπως η ηλεκτρική ενέργεια και το πετρέλαιο. Αυτό επέτρεψε την ανάπτυξη κινητήρων εσωτερικής καύσης που αντικατέστησαν σταδιακά τον κινητήρα ατμού.

3. Ανακάλυψη νέων υλικών ή / και νέων χρήσεών τους

Χάρη σε αυτές τις ανακαλύψεις, γνωστά υλικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για νέες χρήσεις και νέα υλικά δημιουργήθηκαν στη βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα. Για παράδειγμα, ο χαλκός θα αποτελούσε θεμελιώδες υλικό στη διεξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, δημιουργήθηκαν υλικά όπως χάλυβας, αλουμίνιο, νικέλιο και ψευδάργυρος.

4. Ανάπτυξη της χημικής βιομηχανίας

Η χημική βιομηχανία εμφανίζεται ως ένας νέος ακμάζων τομέας, ο οποίος συνεργάζεται στην αναδιάρθρωση της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο βασικός φορέας αυτής της διαδικασίας ήταν η Γερμανία. Εμφανίστηκαν νέα φάρμακα (για παράδειγμα, ασπιρίνη), πλαστικό, καουτσούκ, βαφές, βιομηχανικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, εκρηκτικά και τεχνητές ίνες. Μαζί με αυτό, βελτιώθηκαν όλα τα είδη των υπαρχόντων προϊόντων, όπως χαρτί, γυαλί κ.λπ.

5. Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και εφευρέσεων

Το τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα και οι πρώτες δεκαετίες του 20 μαρτυρούν τη δημιουργία νέων τεχνολογιών και εμφανίστηκαν εφευρέσεις που μετέτρεψαν τον κόσμο για πάντα. Μεταξύ των κύριων εφευρέσεων μπορούμε να αναφέρουμε:

• Τηλέφωνο, τηλέγραφος, αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης, αεροπλάνο, φωνογράφος, κινηματογράφος, οικιακές συσκευές (ηλεκτρική σκούπα, ηλεκτρική κουζίνα κ.λπ.). κλπ

6. Αυτοματοποίηση μηχανημάτων

Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές που συνδέονται με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ήταν η αυτοματοποίηση μηχανημάτων, η οποία επέτρεψε την αντικατάσταση της εργασίας σε πολλούς τομείς της βιομηχανικής εργασίας.

7. Η εμφάνιση του Taylorism ή της επιστημονικής οργάνωσης της εργασίας

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο βιομηχανικός μηχανικός και οικονομολόγος Frederick Taylor, υπήκοος των ΗΠΑ, ανέπτυξε τη μέθοδο «επιστημονικής οργάνωσης της εργασίας» ή «επιστημονικής διαχείρισης της εργασίας», γνωστή ως Taylorism. Αυτή η μέθοδος είχε ως στόχο να βελτιώσει την αποδοτικότητα του βιομηχανικού μοντέλου ρυθμίζοντας τις ενέργειες της εργασίας με μηχανήματα και εργαλεία. Περιλάμβανε τον καταμερισμό της εργασίας, την υποδιαίρεση των καθηκόντων, τη μείωση των περιττών κινήσεων από τους εργαζόμενους, το χρονοδιάγραμμα των εργασιών και την αμοιβή της εργασίας σύμφωνα με την παραγωγικότητα.

8. Αντικατάσταση του «μεγάλου καπιταλιστή» από τους μετόχους

Η μεμονωμένη μορφή του μεγάλου καπιταλιστή, πολύ χαρακτηριστική της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, σύντομα ελαχιστοποιήθηκε και εμφανίστηκε ένας νέος ηθοποιός, αυτή τη φορά συλλογικός: ο μέτοχος. Με αυτό, οι όροι οργάνωσης και συμμετοχής των επιχειρήσεων αναδιαμορφώθηκαν.

9. Βιομηχανική συγκέντρωση

Παρά την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής και του εμπορίου γενικά, οι βιομηχανίες δεν πολλαπλασιάστηκαν, αλλά συγκέντρωσαν υψηλότερο επίπεδο παραγωγικότητας. Εάν τα προηγούμενα εργοστάσια είχαν 40 ή 50 υπαλλήλους σε ένα υπόστεγο, τα νέα εργοστάσια κατάφεραν να μαζέψουν χιλιάδες από αυτά. Πολλές μικρές εταιρείες απορροφήθηκαν από τις μεγαλύτερες, δεδομένης της δυσκολίας να περάσουν στο νέο ποιοτικό άλμα αυτού του σταδίου.

10. Μείωση του ανταγωνισμού

Από τα παραπάνω προκύπτει επίσης ότι πολλοί επιχειρηματίες δεν μπόρεσαν να ανταγωνιστούν τους μεγαλύτερους τομείς, με αποτέλεσμα να υπάρχει σταδιακό κλείσιμο μικρομεσαίων βιομηχανιών, μειώνοντας σημαντικά τον ανταγωνισμό.

11. Τάση στο μονοπώλιο και το ολιγοπώλιο

Σε αυτή τη φάση, αναπτύχθηκε μια τάση για μονοπώλιο και ολιγοπώλιο, δηλαδή στη δημιουργία μεγάλων εταιρικών ομίλων που συγκέντρωσαν τον έλεγχο του βιομηχανικού τομέα, ιδιαίτερα της βαριάς βιομηχανίας και των βασικών τομέων όπως η βιομηχανία όπλων και ενέργειας (ηλεκτρική ενέργεια και πετρέλαιο). Με άλλα λόγια, η εμπιστοσύνη , οι μεγάλοι όμιλοι επιχειρήσεων μεγάλωσαν.

12. Εμφάνιση νέων παγκόσμιων δυνάμεων

Με τις νέες αλλαγές, οι χώρες που οδήγησαν την πρώτη βιομηχανική επανάσταση ήρθαν πίσω. Έτσι, χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία πήραν το προβάδισμα στην Αγγλία και τη Γαλλία, και εμφανίστηκαν ως οι νέες οικονομικές δυνάμεις του αιώνα.

13. Διαμόρφωση του σύγχρονου ιμπεριαλισμού

Το νέο οικονομικό σενάριο ανάγκασε τη συνεχή αναζήτηση πρώτων υλών και φθηνού εργατικού δυναμικού. Μαζί με αυτό, χρειάστηκαν επίσης νέες αγορές για την άμεση ανάπτυξη. Με αυτόν τον τρόπο, και σε συνεργασία με την πολιτική τάξη, διαμορφώθηκε ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός. Η διαδικασία τελείωσε στη συνολική διαίρεση της Αφρικής (Κογκρέσο του Βερολίνου το 1886) και της Ασίας μεταξύ Ρωσίας, Μεγάλης Βρετανίας, Ιαπωνίας, Γαλλίας, Κάτω Χωρών, Πορτογαλίας κ.λπ.

Δείτε επίσης:

• Δεύτερη βιομηχανική επανάσταση. Βιομηχανική επανάσταση.