Θεωρίες προσωπικότητας: ποιοι είναι αυτοί, κύριοι συγγραφείς

Ποιες είναι οι θεωρίες της προσωπικότητας;

Οι θεωρίες της προσωπικότητας είναι μια σειρά από ακαδημαϊκές δομές μεγάλωσε στην ψυχολογία της προσωπικότητας για να εξηγήσει διαφορές στη συμπεριφορά μεταξύ των ατόμων και άλλων.

Ο κύριος συγγραφέας μιας θεωρίας της προσωπικότητας ήταν ο Γκόρντον Άλπορτ, ένας Αμερικανός ψυχολόγος που το 1936 δημοσίευσε το πρώτο βιβλίο σχετικά με αυτό το θέμα και στον οποίο πρότεινε δύο τρόπους μελέτης της προσωπικότητας:

• Νομοθετική ψυχολογία: μελετά καθολικές συμπεριφορές, ιδιογραφική ψυχολογία: μελετά τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τους ανθρώπους.

Κύριες θεωρίες της προσωπικότητας και των συγγραφέων τους

Η μελέτη της προσωπικότητας προέκυψε από διαφορετικές απόψεις στις οποίες προτείνεται η επίδραση γενετικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών παραγόντων κ.λπ.

Αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες, μπορούν να ομαδοποιηθούν σε 6 κύριες κατηγορίες. Με τη σειρά τους, καθένα από αυτά μπορεί να έχει πολλές παραλλαγές, σύμφωνα με τις αλλαγές ή τις ενημερώσεις που προτείνουν νέοι συγγραφείς ή μελέτες:

Ψυχαναλυτική θεωρία

Η ψυχανάλυση θέτει την αλληλεπίδραση τριών μερών της προσωπικότητας:

• Είναι: το μέρος της προσωπικότητας που αναζητά άμεση ικανοποίηση. Εγώ: είναι το μέρος που προσπαθεί ρεαλιστικά να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του εαυτού. Σούπερ-εγώ: περιλαμβάνει τις ηθικές και κοινωνικές πτυχές, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζονται από τα πρότυπα των γονέων.

Επιπλέον, αυτή η θεωρία δηλώνει ότι το στάδιο της πρώιμης παιδικής ηλικίας είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη της προσωπικότητας των ενηλίκων, η οποία, με τη σειρά της, περιλαμβάνει 5 φάσεις της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης:

Στοματικό στάδιο: εκφράζεται στους πρώτους 18 μήνες της ζωής και το μωρό προσπαθεί να εξερευνήσει τον κόσμο μέσω του στόματος.

• Πρωκτικό στάδιο: διαρκεί έως και 3 χρόνια και είναι η φάση στην οποία το αγόρι ελέγχει τους σφιγκτήρες του. Φαλλικό στάδιο: διαρκεί έως 6 χρόνια και οι σεξουαλικές διαφορές αρχίζουν να διερευνούνται. Στάδιο λανθάνουσας κατάστασης: διαρκεί έως την εφηβεία και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη της αίσθησης της σεμνότητας. Γεννητικό στάδιο: αναφέρεται στις φυσικές και ψυχολογικές αλλαγές της εφηβείας που καταλήγουν στην ενηλικίωση.

Οι κύριοι συγγραφείς της ψυχαναλυτικής θεωρίας ήταν οι Sigmund Freud, Alfred Adler και Heinz Kohut.

Δείτε επίσης Στάδια της ανθρώπινης ανάπτυξης.

Συμπεριφορική θεωρία

Για τον συμπεριφορισμό, τα εξωτερικά ερεθίσματα έχουν σημαντική επίδραση στον σχηματισμό και την ενίσχυση της προσωπικότητας. Για να το αποδείξουν αυτό, οι συμπεριφοριστές βασίστηκαν στην επιστημονική μέθοδο για να δείξουν πώς η αλληλεπίδραση ενός οργανισμού με το περιβάλλον του δημιούργησε μια «ανταμοιβή» για τη συμπεριφορά του, αναγκάζοντας τη συμπεριφορά να επαναληφθεί. Για τους θεωρητικούς, αυτό το μοντέλο είχε τρία απαραίτητα στοιχεία:

• Ερέθισμα: το σήμα από το περιβάλλον που δημιουργεί μια απόκριση (το μωρό κλαίει γιατί τον άφησαν μόνο του). Απάντηση: είναι η δράση που προκαλείται από το ερέθισμα (η μητέρα επιστρέφει και το φέρνει στην αγκαλιά της). Συνέπεια: είναι η σχέση μεταξύ του ερεθίσματος και της απόκρισης (το μωρό μαθαίνει ότι εάν η μητέρα τον αφήσει μόνο του, πρέπει να κλαίει για να επιστρέψει).

Στη συνέχεια, ο συμπεριφορισμός θα αναπτύξει δύο πτυχές: την κλασική ρύθμιση, η οποία δηλώνει, μεταξύ άλλων, ότι η απάντηση σε ένα ερέθισμα είναι πάντα ακούσια. Από την πλευρά του, η λειτουργική ρύθμιση δείχνει ότι η απόκριση είναι εθελοντική, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές.

Οι κύριοι συγγραφείς της θεωρίας συμπεριφοράς ήταν ο Ivan Pavlov, υπερασπιστής της κλασικής προετοιμασίας και ο Frederick Skinner, δημιουργός της θεωρίας της λειτουργικής προσαρμογής.

Θεωρία της εξέλιξης

Η θεωρία της εξέλιξης εξηγεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας με βάση τις μελέτες του Δαρβίνου σχετικά με την προέλευση των ειδών και την επακόλουθη εξέλιξή τους.

Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, η προσωπικότητα είναι το αποτέλεσμα διαδικασιών φυσικής επιλογής. Αυτό περιλαμβάνει την έκφραση χαρακτηριστικών που θα βοηθήσουν ένα άτομο να επιβιώσει σε ένα δεδομένο περιβάλλον, όπως αλληλεγγύη, κοινωνικότητα και ηγεσία.

Ο συγγραφέας της θεωρίας της εξέλιξης ήταν ο Charles Darwin, από τον οποίο η ψυχολογία της προσωπικότητας πήρε τα βασικά του αξιώματα.

Δείτε επίσης την εξελικτική ψυχολογία.

Γνωστική θεωρία

Αυτή η θεωρία εξηγεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας με βάση τις πεποιθήσεις ή τις προσδοκίες που έχει ένα άτομο για τον κόσμο γύρω του. Αυτές οι πεποιθήσεις ονομάζονται γνώσεις.

Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι οι γνωστικές διαδικασίες έχουν θεμελιώδη ρόλο στην προσωπικότητα του θέματος. Επομένως, οι σκέψεις, η μνήμη, τα συναισθήματα και οι εκτιμήσεις αξίας επηρεάζουν επίσης τη συμπεριφορά.

Οι κύριοι συγγραφείς της γνωστικής θεωρίας της προσωπικότητας ήταν οι Albert Bandura, Walter Mishel και Cassandra B. Whyte.

Ανθρωπιστική θεωρία

Η ανθρωπιστική θεωρία της προσωπικότητας προτείνει την ανάπτυξη της προσωπικότητας ως προϊόν των επιλογών του ατόμου, με βάση την ελεύθερη βούλησή του και το υποκειμενικό του όραμα για τον κόσμο.

Σε αντίθεση με την ψυχαναλυτική θεωρία που βασίζεται στις παθολογίες του ατόμου, η ανθρωπιστική θεωρία επικεντρώνεται στη μελέτη μιας υποτιθέμενης ανθρώπινης ανάγκης για επίτευξη ουσιαστικών στόχων.

Υπό αυτήν την έννοια, για τους ανθρωπιστικούς ψυχολόγους υπάρχουν τέσσερις διαστάσεις της προσωπικότητας, οι οποίες εκφράζονται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό σε κάθε άτομο:

• Ομόφωνη αίσθηση του χιούμορ: είναι μια διάσταση κατάλληλη για ανθρώπους που είναι πολύ φιλικοί, διαφανείς και πολιτικοί. Πραγματικότητα και επίκεντρο πρόβλημα: είναι μια διάσταση που εκφράζεται σε άτομα που επικεντρώνονται στις συγκρούσεις στο περιβάλλον τους. Συνείδηση: είναι η διάσταση που εκδηλώνεται σε ανθρώπους που ζουν τα γεγονότα της ζωής με έντονο και υπερβατικό τρόπο. Αποδοχή: είναι η διάσταση που εκφράζεται σε ανθρώπους που φυσικά ρέουν με γεγονότα ζωής.

Οι κύριοι συγγραφείς της θεωρίας της ανθρωπιστικής προσωπικότητας ήταν οι Carl Rogers και Abraham Maslow.

Δείτε επίσης:

• Ψυχολογία. Κλινική ψυχολογία.